درمان آتروفی واژن

آتروفی واژن چیست؟

آتروفی واژن در واقع نازک شدن دیوارهای واژن است که علت آن کاهش تولید استروژن است. این اتفاق اکثرا پس از یائسگی رخ می دهد. استروژن که توسط تخمدان ها تولید می شود، نقشی حیاتی در روان سازی و سالم نگه داشتن بافت واژن دارد. هنگامی که میزان استروژن کم باشد، بافت واژن خشک و شکننده می شود و واژن بیشتر مستعد التهاب و عفونت می شود.

یائسگی معمولا بین سنین 45 تا 55 سالگی در زنان رخ می دهد که تخمدان ها دیگر تخمک آزاد نمی کنند. زمانی که قاعدگی برای مدت 12 ماه یا طولانی تر رخ ندهد، احتمالا یائسگی شروع شده است.
احتمال ابتلا به عفونت های واژینال و مشکلات ادراری در زنان دچار آتروفی واژن بیشتر است و همچنین ممکن است موجب دردناک شدن رابطه جنسی شود. حدود 40 درصد زنان یائسه، دچار آتروفی واژن می شوند. 

علائم آتروفی واژن

در حالی که آتروفی واژن بسیار شایع است، تنها ۲۰ تا ۲۵ درصد زنان دارای علائم این بیماری به پزشک برای درمان علائم خود مراجعه می‌کنند. در برخی زنان، علائم ممکن است پیش از یائسگی نیز رخ دهد. در بقیه زنان، این علائم ممکن است تا سال ها پس از یائسگی خود را نشان ندهند.

علائم آتروفی واژن شامل موارد زیر هستند:

• نازک شدن دیواره های واژن
• کوتاه شدن و تنگ شدن کانال واژن
•خشکی واژنو عدم وجود رطوبت طبیعی در این ناحیه
• سوزش و التهاب واژن:ناحیه واژن و دهانه واژن شما ممکن است دردناک و قرمز شده باشد
• لکه بینی پس از رابطه جنسی
• احساس درد و ناراحتی در طی رابطه جنسی: این مورد ممکن است به این دلیل رخ دهد که واژن شما به نسبت قبل از یائسگی کوچک تر و خشک تر شده است و از روانی کمتری برخوردار است. همچنین، پوست حول ناحیه واژن نیز شکننده تر شده است و موجب بدتر شدن مشکل می شود.
• مشکلات ادراری: خشکی واژن در ابتلا به مشکلات ادراری نقش دارد که دلیل آن نازک و ضعیف شدن بافت های حول گردنه مثانه و پیشاب راه است. برای مثال، علائم ادراری ممکن است شامل احتیاج مکرر برای دفع ادرار، عفونت های ادراری مکرر و بی اختیاری ادرار باشد. بی اختیاری ادراری به راحتی به وسیله لیزر درمان می شود.

علل آتروفی واژن

علت آتروفی واژن، کمبود استروژن است. بدون استروژن، بافت واژن نازک و خشک می شود. کشسانی بافت واژن کم می شود و به راحتی آسیب می بیند.
کاهش استروژن در زمان های دیگری به غیر از یائسگی نیز ممکن است رخ دهد که شامل موارد زیر است:

• در طی شیردهی
• پس از جراحی برداشتن تخمدان ها پیش از رسیدن به سن طبیعی یائسگی که ممکن است همراه با هیسترکتومی (برداشتن رحم) انجام شود.

• درمان با داروهایی که برای کاهش میزان استروژن در زنانی به کار می روند که مبتلا به فیبروم رحمی یا آندومتریوز هستند.
• پس از شیمی درمانی برای درمان سرطان
• پس از پرتودرمانی ناحیه لگن برای درمان سرطان
• یائسگی زودهنگام که معمولا قبل از 40 سالگی رخ می دهد
• پس از هورمون درمانی برای درمان سرطان سینه
• استرس شدید
• افسردگی
• دیابت کنترل نشده
آتروفی واژن معمولا پیشرفت کندی دارد و زنان ممکن است متوجه هیچ علامتی تا پنج یا ده سال پس از شروع یائسگی نشوند. 

پیشگیری از آتروفی واژن

می توان از لوبریکانت های واژینال برای مرطوب سازی بافت ها و ممانعت از رابطه جنسی دردناک استفاده کرد. فعالیت جنسی مرتب نیز می تواند برای اجتناب از ابتلا به علائم آتروفی یا خشکی واژن جلوگیری کند زیرا رابطه جنسی، گردش خون در واژن را بهبود می بخشد که به حفظ بافت واژن کمک می کند. 

تشخیص آتروفی واژن

اگر شما زنی میان سال باشید، پزشک از شما خواهید پرسید که آیا یائسگی شما شروع شده است یا آیا علائم یائسگی (پریودهای نامنظم و یا عدم پریود شدن، تغییر حالات روحی، گرگرفتگی، دشواری در خوابیدن، تعریق شبانه) را دارید یا خیر. اگر جوان تر باشید، پزشک از شما خواهد پرسید که آیا به فرزندتان شیر می دهید یا پریودهای نامنظم دارید که ممکن است ناشی از استروژن کم یا عدم توازن بین هورمون ها باشد. پزشک، سابقه پزشکی و جراحی شما را بررسی می کند و درباره داروهایی که در حال حاضر مصرف می کنید نیز پرسش هایی را مطرح می کند.

پزشک بر اساس سن، علائم و سابقه پزشکی، احتمال ابتلا به آتروفی واژن را می دهد. برای تایید این تشخیص، شما را معاینه لگنی می کند تا علائم خشکی، قرمزی و نازک شدن بافت ناحیه واژن و دهانه واژن را بررسی کند. اگر یائسه شده باشید و در حین رابطه جنسی خون ریزی دارید، پزشک ممکن است شما را از لحاظ ابتلا به سرطان اندومتر یا مخاط رحم بررسی کند. در این روش، نمونه کوچکی از بافت مخاط رحم برای فرستادن به آزمایشگاه برداشته می شود. پزشک همچنین ممکن است مشکلات مربوط به دهانه رحم را با انجام آزمایش پاپ اسمیر بررسی کند.

چه درمان هایی برای آتروفی واژن وجود دارد؟

همه زنان، تمام علائم بالا را ندارند. درمان به طور معمول بستگی به علائم مشکل ساز تر دارد. به این دلیل که این مشکل ناشی از کمبود استروژن است، اغلب جایگزینی استروژن در بافت های شما سودمند است.

کرم ها و دارو های حاوی استروژن
کرم، قرص واژینال یا حلقه حاوی استروژن ممکن است توسط پزشک تویز شوند. قرص واژینال، یک قرص بسیار کوچک است که توسط یک اپلیکاتور کوچک درون واژن قرا داده می شود. حلقه انعطاف پذیر و با قطر 5 سانتی متر است که در مرکزش حاوی هورمون استروژن است. این حلقه، دوزه کم و ثابتی از استروژن را هر روزه را آزاد می کند و تا سه دوام دارد.

این موارد استروژن را به واژن و بافت های اطراف آن بدون دادن استروژن به کل بدن، باز می گردانند.. معمولا درمان هر روزره برای حدود دو هفته انجام می شود و سپس هر دو هفته یکبار در صورت نیاز به کار می رود. این نوع درمان معمولا خوب عمل می کند اما علائم ممکن است پس از متوقف سازی درمان، برگردند. ممکن است دوباره روند درمان برای دو هفته روزی یکبار لازم شود.

نکته: کرم های استروژن به کاندوم ها آسیب می رساند، اگر از این نوع وسایل پیشگیری از بارداری استفاده می کنید، آنگاه ممکن است ترجیح دهید که از قرص های واژینال یا حلقه واژن استفاده کنید.

درمان هورمونی
این روش شامل مصرف استروژن به صورت قرص، ژل یا چسب پوستی است. این نوع درمان برای کاهش علائم شما بسیار مناسب است به خصوص اگر دچار علائم یائسگی باشید.

ژل های لوبریکانت
اگر خشکی واژن تنها مشکل شما باشد یا کرم های هورمونی به دلیل دیگر مشکلات پزشکی تان، برای شما قابل تجویز نباشند، ژل های لوبریکانت می توانند سودمند باشند. لوبریکانت های متفاوتی وجود دارد که می توانند خشکی را در حین رابطه جنسی بهبود دهند.

دانستن این نکته ضروری است که خشکی واژن با اینکه به تنهایی باعث ناباروری نمی شود اما ممکن است بخاطر استفاده مداوم از ژل های لوبرایکاتور باعث ناباروری شود.

درمان آتروفی واژن با استفاده از لیزر مونالیزا تاچ

لیزر مونالیزا تاچ نوعی درمان جوان سازی واژن بر اساس لیزر فراکشنال CO2 است که به طور خاصی برای غشای واژن طراحی شده است.
مونالیزا تاچ مانع کاهش استروژن در بافت واژن می شود و این کار را با فعال سازی دوباره تولید کلاژن جدید و جوان سازی بافت واژن انجام می دهد.
مونالیزا تاچ، هم اکنون موثرترین درمان غیر جراحی و غیر دارویی برای پیشگیری و درمان آتروفی واژن و اثرات ناشی از آن در طی دوران پس از یائسگی و زایمان است.

چه کسانی نباید از درمان های مبتنی بر استروژن استفاده کنند؟

زنانی که مشکلات زیر را دارند نباید استروژن مصرف کنند:

• خون ریزی واژینال بدون علت
• بیماری کبدی فعال یا مزمن
• سرطان سینه
• سرطان آندومتر
• مشاهده لخته های خونی یا سابقه ابتلا به آنها

به علاوه، زنان مبتلا به سردردهای میگرنی، بیماری کیسه صفرا، فشار خون بالا یا آندومتریوز بهتر است که تحت درمان توسط استروژن قرار نگیرند. اگر این مشکلات را دارید، بهترین درمان برای آتروفی واژن در شما استفاده از لیزر مونالیزا تاچ است. این لیزر درمان ساده و مختص آتروفی و خشکی واژن است که تنها چند دقیقه به طول می انجامد، بدون درد و عوارض جانبی و بدون نیاز به زمان بهبود و استراحت است و می تواند قابلیت ارتجاعی و روانی واژن را به آن بازگرداند و زندگی فرد و روابط جنسی اش را بهبود بخشد.